अवकाश मोहीमा (Space missions) तंत्रज्ञानात व विशेषतः अवकाश तंत्रज्ञानात झालेल्या प्रगतीमुळे विसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात अवकाशयानांची निर्मिती केली गेली व अवकाशयात्रा करणे शक्य झाले. तेव्हापासून हजारो कृत्रिम उपग्रह पृथ्वीभोवती परिक्रमा करण्यासाठी […]
आपण मागील इयत्तांमध्ये पाहिले की सेंद्रिय संयुगे व असेंद्रिय संयुगे हे संयुगांचे दोन महत्त्वाचे प्रकार आहेत. धातू व काच/माती यांच्यापासून बनलेल्या वस्तू सोडल्या तर अन्नपदार्थांपासून ते इंधनांपर्यंत अनेकविध वस्तू या […]
आपली पृथ्वी अंदाजे 4.5 अब्ज वर्षांपूर्वी निर्माण झाली. निर्मितीपासून आजपर्यंत सतत विविध जडणघडण प्रक्रिया पृथ्वीच्या गर्भात आणि सभोवती होतच आहेत. त्यांचाच परिणाम म्हणजे विविध खनिजांची, द्रवांची आणि वायूंची उत्पत्ती! आपल्या […]
ध्रुव, वक्रताकेंद्र, वक्रता त्रिज्‍या, मुख्‍यनाभी या गोलीय आरशाशी संबंधित संज्ञा खालील आकृतीत (आकृती 7.1) लिहा. अंतर्गोल व बहिर्गोल आरशांची निर्मिती कशी होते? भिंगे (Lenses) दैनंदिन जीवनातील उपयोगात येणारी भिंगे तुम्‍ही […]
प्रकाशाचे परावर्तन म्हणजे काय? प्रकाश परावर्तनाचे नियम कोणते? साधारणपणे प्रकाश हा सरळ रेषेत प्रवास करतो हे आपण पाहिले आहे. यामुळेच प्रकाशाच्‍या मार्गात जर एखादी अपारदर्शक वस्तू आली तर त्या वस्तूची […]
उष्णता व तापमान यांमध्ये काय फरक आहे? उष्णता संक्रमणाचे प्रकार किती व कोणते आहेत? मागील इयत्तांमध्ये आपण उष्णता आणि उष्णता संक्रमणाच्या विविध प्रकारांची माहिती घेतली आहे. स्थायू पदार्थांचे, द्रव पदार्थांचे […]
पदार्थ विद्युतसुवाहक आहे की दुर्वाहक आहे, हे आपण कशाच्या आधारे ठरवतो? लोखंड हे विद्युत सुवाहक आहे, परंतु खाली पडलेला लोखंडाचा तुकडा हाताने उचलताना आपल्याला विजेचा झटका का लागत नाही? मागील […]
मूलद्रव्यांच्या आणि संयुगांच्या रेणूंचे प्रकार कोणकोणते आहेत? मूलद्रव्यांची संयुजा म्हणजे काय? विविध संयुगाची रासा ं यनिक रेणुसूत्रे लिहिण्यासाठी कोणती माहिती आवश्यक असते? संयुगाची रेणुस ं ूत्रे कशी ूत्रे लिहितात? मूलद्रव्यांच्या […]
द्रव्याचे प्रकार कोणते? मूलद्रव्यांचे प्रकार कोणते? द्रव्याच्या लहानात लहान कणांना काय म्हणतात? मूलद्रव्ये व संयुगे यांच्या रेणूंमध्ये काय फरक असतो? मूलद्रव्यांचे वर्गीकरण (Classification of elements) पूर्वीच्या इयत्तांमध्ये आपण शिकलो आहोत […]
एखाद्या वस्तूवर बल लावल्यास काय परिणाम घडून येतो? तुम्हाला बलाचे कोणकोणते प्रकार माहीत आहेत? गुरुत्वाकर्षण बलाविषयी तुम्हाला काय माहिती आहे? थोडे आठवा. थोडे आठवा. गुरुत्वाकर्षण गुरुत्वाकर्षणाचे बल हे एक वैश्विक […]